De landelijke grafiek met rioolwatermetingen wordt opgebouwd uit de metingen van alle rioolwaterzuiveringen die meedoen. Dat zijn er op dit moment 318.

De rioolwaterzuiveringen zijn van de waterschappen. Zij meten bij deelnemende rioolwaterzuiveringen meestal eens per week het aantal virusdeeltjes in het rioolwater. Soms gebeurt dat vaker, soms ook minder vaak. De metingen vinden niet allemaal op dezelfde dag plaats. Zodra de waterschappen een aantal metingen bij elkaar hebben sturen ze die door naar het RIVM. Er zijn geen vaste dagen waarop dit gebeurt. Het RIVM publiceert vervolgens eenmaal per dag een update van alle gegevens als er nieuwe metingen binnen zijn.

Om van deze onregelmatige input een landelijke grafiek te maken, heb ik de volgende werkwijze gekozen. Per locatie zijn alleen metingen op enkele dagen bekend. Om toch voor elke dag een waarde te bepalen, ga ik ervan uit dat het aantal virusdeeltjes tussen twee metingen geleidelijk toe- of afneemt. Uit onderzoek blijkt dat het aantal virusdeeltjes in de ontlasting in ieder geval aan het eind van de ziekte geleidelijk afneemt. Over hoe snel het in het begin van de ziekte toeneemt, heb ik niet kunnen vinden, maar ook daar zal sprake zijn van enige geleidelijkheid. Met deze aanname kan men dus een grafiek voor elke locatie uitrekenen met een (waarschijnlijke) meetwaarde voor elke dag tussen de eerste en de laatste meting. Zie ook de figuur hierboven.

Niet elke rioolwaterzuivering is even groot. De rioolwaterzuivering op Schiermonnikoog zuivert het water voor 974 inwoners en mogelijk enkele toeristen. De rioolwaterzuivering Harnaschpolder bij Delft kan het water zuiveren van meer dan een miljoen mensen. Je kan dus niet zomaar een gemiddelde bepalen door de meting van alle rioolwater\-zuiveringen bij elkaar op te tellen en te delen door het aantal rioolwaterzuiveringen. Het RIVM lijkt dit wel te doen, maar dat levert een vertekend beeld op.

Om een gewogen gemiddelde te bepalen, heb ik de capaciteit van de rioolwaterzuiveringen toegevoegd. Dat is niet precies gelijk aan de gebruikte capaciteit, want sommigen draaien op 80% en anderen zelfs boven de 100%, maar gegevens over de gebruikte capaciteit zijn landelijk niet voorhanden. Gegevens over de capaciteit van een installatie zijn met enig sprokkelwerk wel te vinden en het geeft een bruikbare maat om grotere installaties zwaarder mee te laten tellen in de landelijke grafiek.

Zoals gezegd komen niet alle gegevens tegelijk binnen. Sommige metingen worden al na een paar dagen gepubliceerd, andere pas na een week. Het duurt pakweg twee weken voordat 90% van de rioolwaterzuiveringen weer een meting bekend hebben gemaakt. Proefondervindelijk publiceer ik een balkje in de landelijke grafiek als ten minste 60% van de meetwaarden voor die dag bekend zijn en dat is meestal na een week.

Als je de drempel lager legt, heb je wel recentere gegevens maar wordt de grafiek over de laatste dagen te onbetrouwbaar. En als je wacht tot 90% van de meetwaarden binnen is, is de grafiek wel betrouwbaarder, maar veel minder relevant omdat we dan al twee weken verder zijn.